maandag 3 november 2008

and the oscar goes to...



De Amerikaanse presidentsverkiezingen worden in ons land ook op de voet gevolgd. Da's normaal. De VS is nu eenmaal de grootste wereldmacht. Maar de interesse wordt ook gretig gebruikt door media allerhande. Zo kreeg ik een mailtje met de boodschap "volg de presidentsverkiezingen door een toeristische bril" waarin een reis naar de VS werd aangepraat. Zelf een serieuze krant als de Standaard liet zich meeslepen en verkocht een "supersized" exemplaar met een gratis donut erbij. Nochtans zijn het precies wij, West-Europeanen, die zo graag beweren dat de Amerikanen alleen aan "commerce" en "consumeren" denken, terwijl wij daar zogezegd veel bewuster mee omgaan. Toch kan ik mij niet van de indruk ontdoen dat het met de interesse voor deze verkiezingen precies andersom is: dat wij, West-Europeanen, het vooral graag volgen omwille van het grote showgehalte van deze gebeurtenis en dat het voor de Amerikaanse burgers over veel dieperliggende zaken gaat. Vooral de aanhangers van McCain hebben het (weliswaar te pas en te onpas) over "normen en waarden".
Maar ik beken: ik hou ook heel erg veel van het showbizzgehalte van deze wereldgebeurtenis. Veel meer entertainment dan om de om het even welke idoolverkiezing. Vooral sinds ze die Sarah Palin in de mix hebben gegooid, valt er altijd wel iets te beleven. Tot nog niet zo heel lang geleden koesterde ik de hoop dat madam Clinton opnieuw in het Witte Huis zou mogen gaan wonen. Toen ik die idee iets meer dan twee jaar geleden opperde, liet iemand die toen net uit de VS terugkwam zich de opmerking ontvallen dat hij dacht dat een zekere Barack Obama grotere kansen maakte en dat hij weleens de eerste zwarte president van de VS zou kunnen worden. Ik had toen nog nooit van Obama gehoord. Maar die collega van manlief kreeg gelijk. 't Is te zeggen: op het moment van schrijven is de buit nog niet binnen en ik ben de laatste persoon die het vel van de beer zou verkopen voor het geschoten is, maar het zit er toch dik in dat T. echt wel gelijk zal krijgen. Ik hoop het. Niet alleen omdat het een historisch, schromelijk veel te laat, moment zal zijn waarop een niet-Caucasian (waarom het blanke ras als 'Caucasian' wordt omschreven is mij niet duidelijk) in het Oval Office de lakens mag uitdelen; maar vooral omdat ik hoop dat we later zullen kunnen zeggen: weet je wel hoe Obama die Amerikaanse president was die zoveel goeie beslissingen heeft genomen; die echt zijn verkiezingsbelofte van "verandering" heeft waargemaakt. Voor de eerste vrouw in het Witte Huis komt de tijd nog wel. Misschien wel iets voor Dochterlief, zij heeft immers de Amerikaanse nationaliteit...
In de tussentijd hou ik de internationale politiek wel in de gaten. In real life, met 1 oog steeds op Moskou en in fictie, als fan van de West Wing, waarvan ik onlangs een DVD-box kocht. Da's echt goeie tv en ongelooflijk hoe dicht de schrijvers van de reeks bij de realiteit kwamen met hun scenario toen de reeks stopte in 2006! Toen de serie in 1999 begon te lopen, woonde ik in de VS en in het voorjaar van 2001 had ik het geluk om 1 maand in Washington DC op enkele minuten wandelen van het Capitool te wonen bij een echtpaar waarvan mevrouw als lobbyist werkte en ook grote fan van de TV-serie was.
Maar terug naar de Amerikaanse presidentsverkiezingen van morgen. Toen ik Obama voor het eerst hoorde speechen, dacht ik: die man heeft niks te zeggen. Inhoudelijk vond ik hem bitter weinig concrete dingen zeggen. Met zijn constante herhalen van "it is time for change" en "yes, we can", deed hij me met momenten aan van die Amerikaanse tv-predikanten denken. Veel show, maar weinig inhoud. Het werd me pas daarna duidelijk dat die mens inhoudelijk wel het 1 en het ander te vertellen heeft, maar dat zijn 'eenvoudige' boodschap een heel bewuste strategie was om iedereen mee te krijgen. Da's een veel slimmere aanpak natuurlijk dan hoe Al Gore tewerk ging: veel te intelligent, veel te belerend, en daardoor het contact met de basis kwijt. Voor Obama gaan mensen uit het dak, alsof hij Bruce Springsteen of George Clooney is (die hem trouwens allebei steunen).
In tegenstelling tot wat u misschien zou denken, draait heel die verkiezingscampagne niet om wie er met de meest vernuftige snufjes tewerk gaat. Het zou u verbazen hoe 'gewoontjes' allemaal eraan toe gaat. Niks fancy stuff: gewoon vrijwilligers die mensen thuis opbellen en hen proberen te overtuigen om voor hun kandidaat te gaan stemmen, mensen die een bordje in hun tuin plaatsen of een T-shirt met de kop van hun kandidaat erop dragen. Het lijkt soms zelfs chaotisch en onprofessioneel in vergelijking met de manier waarop hier verkiezingscampagnes verlopen. Denk maar aan het debacle met de ponskaarten in Florida in 2000. Maar dat is misschien precies wat de VS vooralsnog tot een grote democratie maakt: grassroots democratie ten top. Er valt beslist te sleutelen aan het ingewikkelde systeem met de kiesmannen (alleen de benaming al is erg politiek incorrect!) etc. Maar er zitten ook heel veel elementen in die het showbizzhalte verhogen, denk maar aan de 'caucuses' (nee, niet opnieuw de Caucasus!) en de 'primaries'. Ik volg het allemaal even graag en hoop dat de Oscar naar Obama gaat!