dinsdag 26 maart 2013

afscheid nemen

Een maand geleden pendelden we heen en weer tussen de afdeling intensieve zorgen in het ziekenhuis, onze emoties en het 'gewone leven' waarin er moet gewerkt worden, gegeten en geslapen. Ondertussen is het definitieve afscheid van mijn schoonvader al 2 weken een feit. De voorbije weken en dagen vulden zich dus met alles wat komt kijken bij 'afscheid nemen'. Daar komt heel veel bij kijken, zegt men dan. En dat is waar. Mensen verwijzen dan naar praktische zaken zoals papieren in orde zetten, de uitvaart regelen, etc. Ja, er moet 1 en ander geregeld worden wanneer iemand overlijdt. Maar toch is afscheid nemen ook heel complexloos eenvoudig. Beangstigend eenvoudig zelfs om moeten vast te stellen dat een leven plots zo maar voorbij is. Maar tegelijkertijd kan afscheid nemen ook intens mooi zijn in al zijn eenvoud. Dat mochten Manlief en ik ervaren. Een klein gebaar, een veelzeggende woordeloze blik,... zo nam schoonvader van ons afscheid omdat meer niet meer kon. De levenslessen die een mens leert in zo'n periode zijn van een niet te schatten omvang. Wanneer je een dierbare op de intensieve zorgen afdeling hebt liggen in een ziekenhuis, worden dagelijkse beslommeringen plots compleet irrelevant. Die luttele minuten per dag die je bij de zieke mag doorbrengen vormen intense pieken van emoties terwijl de rest van de dagen verdwijnt in een soort waas. Je hangt aan de lippen van de dokters en wikt elk woord dat ze spreken (of niet spreken). Je begrijpt dat er weinig hoop is op beterschap, probeert dat ook voorzichtig aan de andere familieleden over te brengen, maar ziet dat zij zich zich krampachtig vastklampen aan elk mogelijk teken van hoop, tegen beter weten in. Ik begrijp dat. Maar ben toch blij dat ik me geen dingen heb voorgespiegeld, dat Manlief en ik de woorden van de dokters en de onuitgesproken woorden tussen de lijnen door goed hebben verstaan en dus ook echt afscheid hebben genomen. Schoonpa besefte het zelf trouwens goed. Ik vind dat we niet moeten schijnheilig doen tegenover een stervende. Afscheid nemen is moeilijk. Dat staat als een paal boven water. Maar zowel voor als na de dood kunnen we dat ook goed proberen te doen met het nodige respect voor de mens, het individu waar het om gaat. Schoonpa, het ga je goed! We gunnen jou nu rust, heel veel rust, eeuwige rust.