Brieven uit St. Petersburg

Jawel, u leest het goed. De reeks "Brieven uit Marokko" wordt even onderbroken, voor "live" verslaggeving vanuit de stad van Dostojevski, Peter en Katarina de Grote, van het Hermitage, de culturele hoofdstad van Rusland! Vanochtend op een ontieglijk vroeg uur vertrokken en exact twaalf uur nadat ik uit ons appartement stapte, mijn hotelkamer hier binnengestapt. Best wel vermoeiend, zo'n reisdag, maar ik word hier meteen getrakteerd op een schitterende "Witte Nacht" in St. Petersburg (het is nu bijna middernacht en nog maar net beginnen schemeren). Te moe voor veel tekst en uitleg, maar hier al enkele kiekjes: from Russia with love!

Brieven uit Marokko 3 - Rabat, de eerste indrukken

Op de autosnelweg tussen Casablanca en Rabat viel mij het droge, dorre landschap op. Mijn ogen moesten nog wennen aan het zonlicht na weken aan een stuk grijs en regen in Belgie. De autosnelweg was perfect onderhouden en helemaal niet druk. Mohammed, mijn chauffeur, sprak me voortdurend aan met "madame" en vertelde me trots over zijn piratenroots in Sale. Terwijl ik naar zijn verhalen luisterde, viel het mij op hoe langs de kant van de snelweg her en der mensen wat vee liet grazen (alhoewel er volgens mij niet veel te grazen viel). De knokige koeien en geiten zagen er povertjes uit in vergelijking met hun volgemeste soortgenoten in ons land. We zoefden hen voorbij en reden na ongeveer 1.5 uur Rabat binnen. Dat Rabat de hoofdstad is, werd meteen duidelijk uit brede boulevards met daarlangs palmbomen. We reden langs een gedeelte van de stad met veel nieuwbouw en autogarages van dure merken, terwijl Mohammed me op een gebouw met veel vlaggen in de verte wees en zei dat dat de universiteit was waar ik was uitgenodigd. De gebouwen in die buurt zagen er allemaal splinternieuw uit met de Marokkaanse vlag alom aanwezig. Even later kwamen we voorbij het koninklijk paleis, de oude stadpoorten en reden we door chice lanen met perfect gesnoeide bomen waarvan het groen schaduw creerde voor de voetgangers en stonden we al snel aan het poepchice hotel dat de gastuniversiteit voor mij geboekt had. In mijn kamer lagen rozenblaadjes gestrooid in de badkamer en werd ik verwelkomd met mijn eerste glaasje muntthee (en zouden er nog vele volgen tijdens mijn verblijf) en 2 heerlijke koekjes. De portier legde met veel trots uit hoe het koffie-apparaat op mijn kamer werkte. Ik deed niet de moeite om te zeggen dat ik geen koffie drink en checkte voor alle zekerheid even of George Clooney niet bij de machine mee werd geleverd. Jammer, dat bleek zowat de enige wens die dit hotel niet kon waarmaken ;-) Amper een half uurtje later stapte een jonge vrouw de hotellobby binnen en ondanks het hoofddoek en de vele jaren tussen onze laatste ontmoeting, herkende ik haar meteen. Het weerzien was hartelijk en even later liepen we babbelend door Rabat en leek het alsof het slechts enkele dagen geleden was dat we elkaar hadden gezien. We praatten honderuit. Vriendin J. toonde me mooie pleinen waar het wemelde van het volk op de aangename zondagavond. Ze trakteerde me op een zakje kikkererwten en favabonen van een kraampje langs de straat. Ik wimpelde het eerst af omdat ik me had voorgenomen om voorzichtig te zijn met het eten van dat soort kraampjes. Ik heb gevoelige darmen en had geen zin om de rest van mijn verblijf met diarree te moeten afrekenen. Vriendin J. overtuigde me, me ervan verzekerend dat dit voedsel ok was. Ik vertrouwde op haar advies en heb dat ook de rest van mijn verblijf gedaan, heb letterlijk alles geproefd wat me werd voorgeschoteld, zelfs toen we enkele dagen later in een piepklein restaurantje middenin de medina van Fes mee naar de keuken werden getroond en met een lepel uit alle potten mochten/moesten proeven. Ik heb helemaal geen last van mijn darmen gehad en de tajine die ik in dat piepkleine restaurantje van de oude berbersman at was de lekkerste die ik proefde. Maar over dat bezoek aan Fes lees je meer in mijn volgende brief. Terug naar de eerste avond in Rabat, waar vriendin J. me tegen valavond meetroonde naar de 'medina' waar ik in een andere wereld leek terecht gekomen te zijn. Een wirwar van nauwe steegjes, een drukte van jewelste, koopwaar van groenten, fruit en kruiden (wawh, wat een grote bussels munt en koriander!) tot sportschoenen (letterlijk op een berg gegooid), teenslippers en illegale DVDs (zelfs van films die op dit moment nog in de bioscoop te zien zijn). Wat een verschil met de brede boulevards en open pleinen van even daarvoor! Ik zag weinig toeristen hier en de enkele die ik zag, vielen meteen op. Ikzelf viel niet op tussen de massa, in tegenstelling tot de verschillende toeristengroepen die ik nog zou zien (vooral in Fes) en die meteen door verkopers werden aangeklampt. Ik kreeg het voorrecht om Marokko te ontdekken met en door de ogen van mijn vriendin, een Westerse vrouw die al 7 jaar in Marokko woont, Arabisch spreekt en moslima is. Ik hoorde de eerste keer de oproep tot gebed. Vriendin J. wees me verschillende moskees aan van grote tot kleine, van weelderig versierde tot vrij eenvoudige. Meteen ook een goeie aanleiding om te vertellen over haar eigen bekering tot islam. We praatten en praatten terwijl we verder wandelden richting zee. Ondertussen was het al donker geworden en zou ik allang het noorden zijn kwijtgeraakt in de wirwar van steegjes. Maar J. loodste me handig overal door. Ik had me nochtans voorgenomen om niet na donker nog op straat te blijven zonder mannelijk gezelschap, want dat was het advies dat ik toch van enkele mensen had gekregen en zeker niet in een 'medina' na zonderondergang... Meteen een tweede voornemen dat ik snel vergat, want het was te boeiend om te zien om hoe nu de steegjes een heel andere gloed kregen bij het schaarse licht, hoe jongetjes her en der voetbalden,... We luisterden naar het ruisen van de zee (echt zien konden we ze in het donker niet meer), wandelden nog veel meer om de avond te eindigen in een schitterend restaurant. Pas na middernacht kwam ik doodmoe op mijn kamer. De toon was gezet voor de rest van mijn verblijf: veel nieuwe indrukken, lekker eten, kennismaking met Marokkaanse cultuur en islam aan de zijde van vriendin J. en intense gesprekken tot laat in de avond...

Brieven uit Marokko 2 - an offer I could not refuse

Heel onverwacht viel er een aantal weken geleden een verrassend aanbod uit de lucht om naar Marokko te reizen voor een paar dagen om daar in Rabat een gastlezing te gaan geven (jawel, over Rusland). Het aanbod kwam van een unief in de Marokkaanse hoofdstad, Rabat, waar een vriendin die ik al jaren niet meer had gezien nu bleek les te geven. Tijdens het jaar dat ik in Londen studeerde, trok ik heel veel met die boeiende, superintelligente Francaise op. We verloren elkaar wat uit het oog omdat we allebei een aantal keer verhuisden. Toen ik een dik jaar geleden mijn drempelvrees overwon en mijn eerste stappen op Facebook zette, dook zij meteen op. Veel berichten plaatst ze niet op Facebook, dus wat er echt gebeurde in haar leven wist ik niet. Klein detail: uit het hoofddoek op haar profielfoto kon ik afleiden dat ze ondertussen moslima was geworden. Toen die plotse uitnodiging kwam, aarzelde ik niet lang en zei snel: ja! Ik zou de vriendin terugzien (bij natelling bleek het 15 jaar geleden dat we elkaar hadden gezien) en ik zou naar een land kunnen reizen waar ik nog nooit was geweest. Ik zou er bovendien kunnen lesgeven en in contact komen met studenten. Ik was nog nooit in een Magreb- of moslimland geweest. De Marokkaanse prive-unief die me uitnodigde betaalde en regelde alles: vliegtuigticket, hotelverblijf, prive-chauffeur van luchthaven in Casablanca naar Rabat heen en terug,... Ik zou 2 nachten in een hotel verblijven en dan nog 3 nachten bij de vriendin. Ik had het vreselijk druk in de weken voor mijn vertrek en kwam dus amper toe aan iets lezen over Marokko, over Rabat,... voor ik er naartoe trok. Ik slaagde er zelfs niet in een reisgids in de bib te gaan lenen, iets wat ik beschouw als een 'minumumreisvoorbereiding'. Ik hoorde wel van de enkele vrienden die al naar Marokko waren geweest als toerist stuk voor stuk dat ze het een prachtig land vonden en dat ik -indien mogelijk- zou moeten proberen om Fez te bezoeken. Op mijn vraag of alleen rondreizen als vrouw in Marokko ok was, kreeg ik afhoudende reacties. Eigenlijk had niemand het gedaan. Iedereen die ik kende was er in groepsverband of als koppel geweest. Vriendin J. had al laten weten dat ze graag met mij daguitstappen zou ondernemen, maar ze moest ook lesgeven, dus evident zou het niet worden. Ik wist niet echt wat te verwachten, maar trok met veel nieuwsgierigheid richting Marokko. Ik werd in alle opzichten uitermate aangenaam verrast!!! Waar moet ik beginnen? Marokko is een feest voor alle zintuigen (misschien op uitzondering van de geur na ;-) maar er is wel altijd de aangename geur van munt en muntthee om de minder aangename geurtjes uit de soukhs snel te vergeten) Het is vooral een feest voor de ogen. De kledij van de mensen, de kleurrijke waren in de kraampjes, de strakblauwe lucht (wat een heerlijk verschil met de deprimerende lente hier). En ook de smaakpapillen worden er verwend. Er kreeg er de heerlijkste zaken voorgeschoteld: tajines, pastillas, 7-groentencouscous (wist je dat dat het gerecht is dat traditioneel op vrijdag wordt gegeten in Marokkaanse gezinnen?), mierzoete koekjes, zalig verse fruitsapjes en natuurlijk muntthee, muntthee en muntthee (geen probleem voor deze theefreak). Ik leerde er hoe ik de thee moet zetten en niet onbelangrijk- correct uitschenken- en kreeg zelfs net voor mijn vertrek een hele bos verse muntthee in mijn handbagage gestopt door de buurvrouw/vriendin van de vriendin, die in die paar dagen tijd ook al mijn vriendin was geworden en wiens kinderen mij al "tante" noemden want zo snel gaat dat met hartelijkheid, gastvrijheid en vriendschap in Marokko. Even vreesde ik dat die bos munt uit mijn tas zou geplukt worden door de security op de luchthaven en het wel eens zou kunnen verward worden met minder onschuldige planten, maar niks van: natuurlijk herkende de Marokkaanse security het groene goedje en knikte goedkeurend. Na mijn thuiskomst was het 1 van de eerste dingen die ik deed: met de cadeau gekregen munt thee zetten en die drinken uit de theeglaasjes die ik heb meegebracht. ps. Op de foto's zie je het afscheidsetentje waarvoor buurvrouw S. heel de dag stond te koken, haar beste servies uithaalde en haar man de laan uitstuurde zodat wij een heerlijk avond alleen onder vrouwen en kinderen hadden; de pastilla (bladerdeeg met hartige vulling) die we aten op het dakterras in Fez waar wij de 2 enige klanten waren en speciaal voor ons de fontein werd aangezet en we tot laat in de avond bleven babbelen; de thee en koekjes die door buurvrouw S. werden klaargezet om mij te verwelkomen; de lekkerste 'smoothie' ooit: een avocadosmoothie met een mengsel van dadels, noten en vijgen, een maaltijd op zichzelf en vooral tijdens de ramadan een fel gegeerd goedje in de hippe sapjesbars in Rabat; de 7-groentencouscous, het hoofdgerecht van het afscheidsetentje, die pas op tafel kwam toen ik al vol zat met de lekkere hapjes en harirasoep. De couscous aten we zoals het hoort samen uit 1 reuzegrote schotel; de muntthee die er altijd is om elke maaltijd af te sluiten.

Scheherazade voor 1 nacht (brieven uit Marokko-1)

Tip als u zich eens als Scheherazade uit 1001-nacht wil wanen: Riad Le Patio de Fes. Een oase van rust en pracht, midden in de Medina (oude wijk) van de schitterende stad Fes. Meer tekst en uitleg over mijn reis naar Marokko volgen gauw. Laat ik alvast deze foto's van de riad meegeven en zeggen dat ik met al mijn zintuigen heb genoten van Marokko!

Bleekjes

Het debat tussen Sarkozy en Hollande volgde ik vorige week in Rabat op TV waar dat debat door zowat alle Marokkanen met argusogen werd bekeken. Slappe koffie, dat is het eerste waar ik aan denk als ik Francois Hollande zie; zo (letterlijk en figuurlijk) bleekjes in vergelijking met zijn ex Segolene Royal (wat zou een vrouwelijke president als haar Frankrijk toch goed hebben gestaan!) en zijn tegenstander Sarko (waarvan ik het 4 jaar lang niet kon nalaten telkens als ik hem zag aan een fake Napoleon te denken). Maar kijk, het is niet omdat een politicus niet veel charisma uitstraalt, dat hij geen goed politicus is (Herman Van Rompuy doet het bijvoorbeeld niet zo slecht). Dus doe ik mijn uiterste best om niet te veel te beoordelen op basis van eerste indrukken en redevoeringskracht en hoop ik voor Frankrijk en voor Europa dat de nieuwe Franse president alles in goede banen zal leiden en zijn belofte om vooral werk te maken van verbeteringen voor de "jeunesse" en "justice" zal waarmaken.