donderdag 9 februari 2012

gedichtendag met vertraging



Ruimschoots laat. Gedichtendag is alweer een paar weken geleden. Toen had ik absoluut geen tijd om mijn gedachten door de wereld van de poezie te laten dwalen, maar nu wil ik u toch even wat poezie meegeven van "une grande dame" uit de Russische poezie: Anna Achmatova.

In 1921 schreef ze dit gedicht ergens in Rusland op een treinwagon:

Sneeuw. Ga liggen.Korte metten.
Hoeveel kogels? Vijf?
Achtenentwintig bajonetten?
Alles voor een lijf.
Ik borduurde voor mijn broeder
Bitter dit gewaad.
Bloed, o bloed is iets waar moeder
Rusland graag in baadt.

(Geschreven toen ze vernam dat haar ex-man, de dichter Goemiljov, werd geexecuteerd. Ze zou nog vele andere vrienden en geliefden (ook haar eigen zoon) zien verdwijnen in de strafkampen en gevangenissen onder de Sovjet-terreur.)

En dan nog dit, ook van haar hand, uit de periode voor de Oktoberrevolutie, minder hard en meer iets voor de romantische zielen onder u die nu al in valentijnsstemming willen komen, maar zeker niet zeemzoet. De liefde had in het leven van Achmatova vaak een scherp randje:

De Liefde
Ze kan soms in je hart zitten roeren
als een kleine maar listige slang;
Ze kan soms in je raam zitten koeren
Als een duifje, de hele dag lang.

Ze kan vonken in rijp, en zich mengen
Met de droom van een rouwviolier,
Om je feilloos, in stilte, te brengen
Naar een land zonder rust of plezier.

Ze kan bidden en schreien in stemmen
Van violen: geen zoeter verdriet.
Dankzij haar kan een glimlach beklemmen
Als je iemand de eerste keer ziet.
november 1911, Petersburg


ps. Het bijgevoegde portrait van de dichteres werd in 1914 geschilderd door Nathan Altman. Ze werd ook door verschillende andere kunstenaars afgebeeld, ook door Modigliani met wie ze in 1911 een korte liefdesrelatie had.

ps2: Heel veel dank aan de dames uit Brasschaat die mij met hun vraag voor hun lezing de gelegenheid gaven om mij weer eens helemaal onder te dompelen in de wereld van de Russische literatuur!